Informatie voor elke stap

De katholieke uitvaart, hoe ziet die eruit?

Tot 1963 was het voor échte katholieken niet mogelijk om gecremeerd te worden. Dat was niet toegestaan door een pauselijk decreet uit 1886. De enige optie was een begrafenis. Op 5 juli 1963 gaf Paus Paulus VI meer ruimte voor een crematie. De eerste kerkelijke uitvaart van een zeer gelovig katholiek man vond in januari 1964 plaats.

Sacrament der Zieken

Voordat een katholiek overlijdt, ontvangt deze traditioneel gezien graag het Sacrament der Zieken. De priester neemt de biecht af en zalft het hoofd en de handen van de zieke met olie. Hierna volgt een absolutie; vrij van zonden kan de zieke de overgang naar het hiernamaals aangaan.

Een katholieke begrafenis of toch een crematie?

De pastor of de priester spelen een grote rol bij de voorbereiding van een katholieke crematie of begrafenis. Het is gebruikelijk dat voorafgaand aan de werkelijke uitvaart een eucharistieviering of een woord- en gebedsdienst wordt gehouden. Tegenwoordig laten veel katholieke kerken meer werkzaamheden over aan de uitvaartondernemer.  Bij een crematie hebben een priester of pastor een kleinere rol of zelfs helemaal geen rol.

De avondwake, een moderne traditie

Traditioneel waakten de nabestaanden bij de overledene totdat de katholieke uitvaart begon. Dat is tegenwoordig minder vanzelfsprekend. Veel katholieken kiezen er nu voor om een avondwake te houden, vaak in de avond. We noemen dat ook wel een condoleance. Een officieel moment om het leven van de overledene te herinneren, soms onder het genot van een borrel en een hapje. Ook het moment voor familie, vrienden en kennissen om officieel afscheid te nemen.

De katholieke uitvaartmis, op weg naar het paradijs

Bij een katholieke uitvaart begeleiden nabestaanden op de dag van de uitvaart de overledene naar de kerk. De kist wordt door de pastor besprenkeld met wijwater, een katholieke traditie. Er branden veel kaarsen. Het licht begeleidt de dierbare naar een volgend leven, het paradijs. Er worden kerkliederen gezongen, uit de bijbel gebeden én er wordt geld opgehaald voor de algemene kosten van de kerk. De absoute is de afsluiting van de uitvaartmis; de besprenkeling van de kist met wijwater en het uitspreken van gebeden is een laatste eerbetoon aan de overleden dierbare.

Op de begraafplaats

Tijdens een katholieke uitvaart speelt ook stilte een grote rol. Op de begraafplaats of het kerkhof is het vooral heel stil. De nabestaanden en andere belangstellenden staan samen met de priester rondom het graf. Het laten dalen van de kist is een katholieke traditie, net als het schepje aarde dat op de kist wordt gestrooid. Tegenwoordig mogen aanwezigen ook kiezen voor wijwater of bloemen.

Allerzielen

Op 2 november herdenken de katholieken alle overledenen. Die dag heet Allerzielen. Het is traditie dat familie en vrienden op die dag het graf van hun dierbare bezoeken om dat schoon te maken en om er bloemen of planten achter te laten. Van oudsher steken veel katholieken een kaars aan om dit licht mee te geven aan de overledenen.